Tijdens een wisselvallige zondag met maartse buien en zonnige perioden, trof ik een aantal prachtige exemplaren van de misschien wel meest voorkomende paddenstoel op de wereld: het Gewoon elfenbankje, Trametes versicolor.
Het Gewoon elfenbankje is éénjarig en het hele jaar rond te vinden. Het Gewoon elfenbankje komt wijd verbreid over de wereld voor: behalve in Europa onder meer in China, Japan, de VS, Canada en Siberië.
Het Gewoon elfenbankje, Trametes versicolor heette vroeger Polyporus versicolor: het behoort tot de buisjes- of gaatjeszwammen (polyporus= veel gaatjes) en het 'versicolor' betekent dat het veelkleurig is.
Een Gewoon elfenbankje is gezoneerd: de groeirand is wit en de zones kunnen lichtbruin, roodbruin, donkerbruin, olijfbruin, soms groenig van algengroei, maar ook blauw tot zwartblauw zijn! Je kunt veel verschillende kleuren op één exemplaar vinden maar ook kunnen ze per groepje of per substraat van kleur verschillen.
Op waarneming.nl blijkt wel, dat ook de 'kenners' af en toe op het verkeerde been worden gezet door al die variaties aan kleur.
Het Gewoon elfenbankje is vrij dun, ongeveer 2 mm en zo'n 2 tot 8 cm breed. De gaatjes (poriën) aan de onderkant zijn wit tot crème-geel. De sporen zijn iets gekromd, wit en 5-7 tot 1,5-2,5 µm.
Het Gewoon elfenbankje is een saprofyt: een houtopruimer, meestal groeiend op dood hout van allerlei verschillende loofbomen, maar soms ook op naaldhout. Het veroorzaakt 'witrot' op hout.
Dat wil zeggen dat het Gewoon elfenbankje enzymen heeft waarmee het behalve cellulose ook lignine af kan breken.
Zo wordt deze schimmel toegepast in de papierindustrie: laccase, het lignine afbrekende enzym, wordt gebruikt om te bleken.
Gewoon elfenbankje wordt ook wel gebruikt om er kleurstoffen uit te winnen voor het verven van wol en andere stoffen.
Er worden geneeskrachtige eigenschappen aan het Gewoon elfenbankje toegedicht:
Ter voorkoming van en helpend tegen ziekten als kanker, hepatitis en HIV zijn niet de minste claims.
In China wordt al eeuwen een soort thee van deze schimmel gebrouwen, daar Yun Zhi geheten.
Deze thee zou helpen bij het voorkomen van ziekten en weerstand verhogend zijn. Dit doordat het stoffen bevat die de macrofagen en 'killer' cellen, die deel uitmaken van het immuunsysteem, in aantal doen toenemen. Zo zou deze zwam werkzaam zijn bij diverse infectieziekten.
In Japan heet deze paddenstoel Kawaratake en er wordt veel onderzoek gedaan naar de geneeskrachtige werking. Bewezen is, dat bepaalde stoffen uit het Gewoon elfenbankje, met name het ruim aanwezige polysaccharide K (het PSK) werkt tegen kankersoorten als leukemie en darmkanker. De Amerikaanse kankerstichting erkent dat extracten van Trametes versicolor nuttigzijn bij het bestrijden van kanker.
De eminente herbalogist C. Hobbs kauwt tijdens boswandelingen altijd op verse, ietwat taaie exemplaren van Gewoon elfenbankje...
Tiny Groustra / maart 2014