Artikelen

Kroonroest


Sporkehout in knop (foto Hans Kooi)

Tijdens een wandeling over het Weinterper Skar, het unieke, prachtige Natura2000 gebied, zag ik in de vele struikjes Sporkehout oranje gekleurde plekken, vooral bij de oksels van de bladsteeltjes.

Het Sporkehout (ook wel Vuilboom genoemd) bevindt zich in grote getale langs het fietspad.

 

Sporkehout met Kroonroest (foto Hans Kooi)

Het blijkt te gaan om Kroonroest (Puccinia coronata). In het verleden werd het wel als een gal beschouwd, maar wordt nu ingedeeld bij de Fungi.

Wel kunnen gallen door het toedoen van Roesten ontstaan.

 

Roesten


Roesten zijn parasieten van hogere planten. Zij komen voor op bladeren, naalden en kegels van loof- en naaldbomen, planten en varens, echter zonder dat dit tot afsterven van de waardplant leidt. De roestkleurige sporen worden door de wind verspreid.

 

Wetenschappelijke indeling

Koninkrijk    Fungi
Fylum         Eumycota
Subfylum    Basidiomycotina
Klasse         Teliomycetes
Orde           Uredinales

Orde:          Uredinales

Familie:       Pucciniaceae

Genus:        Puccinia

Soort:         P. coronata

 

Levenscyclus


Bij een aantasting van kroonroest liggen er oranje sporenhoopjes verspreid over het blad. De stengel en de bloeiwijze worden niet aangetast. (foto Hans Kooi)

Roesten komen niet vrij voor. Ze zijn strikt gebonden aan een of meer waardplanten. Sommige soorten Roesten doen aan waardwisseling. Dat wil zeggen dat hun levenscyclus zich afspeelt op twee verschillende waardplanten.

De meeste Roesten brengen hun hele levenscyclus door op een, enkele, specifieke plant.
Een volledige levenscyclus van een Roest kent vijf momenten waarop sporen gevormd worden.
Gallen kunnen door toedoen van Roesten ontstaan in alle stadia, maar het meest komen gallen voor in het eerste en tweede sporenstadium. 
Er zijn in Nederland ruim 40 soorten galveroorzakende Roesten bekend van het geslacht Puccinia, onder andere op aalbes, akkerdistel, akkerkool, duinruit, echte valeriaan, gele morgenster, fluitekruid, kervel, klein hoefblad, korenbloem, munt, muskuskruid, sla, zulte, en zuurbes.
Nogal wat van deze gallen doen aan waardwisseling naar gras, riet of zegge-soorten, waardplanten die in de zomer vochtig zijn en in de winter droog.
Niet alle soorten Puccinia doen aan waardwisseling, en niet alle Puccinia soorten veroorzaken gallen.

 

Effect voor de veehouderij

Kroonroest komt voor op gras (graszaad en grasland)bij extensief beheer. Met name Engels raaigras wordt vaak aangetast. Een aantasting treedt meestal pas op vanaf eind juni tot in de herfst. Als Kroonroest een groenbemester aantast heeft dat geen gevolgen voor het volggewas.

Het vee kan aangetast gras minder smakelijk vinden.

 
Hans Kooi / mei 2014

« terug naar overzicht artikelen