Artikelen

Lezing Siep Sinnema over Nachtvlinders


Zuringspanner Lythria cruentaria

De ledenvergadering (2 mei 2022) in Dundelle was goed bezocht en dat was niet voor niks:

na het huishoudelijk gedeelte vertelde Siep Sinnema over zijn studie van vlinders.
Zijn jarenlange ervaring en zijn enthousiasme maakten dat het een boeiende avond was. De beelden die werden getoond waren buitengewoon mooi en openden een wondere wereld van rupsen en nachtvlinders waarvan mensen zich veelal niet bewust zijn.
Alleen: soms een mot in huis, bah, maar verder hebben de meeste mensen geen idee.

 

Sinnema legde het verschil uit tussen dagvlinders en nachtvlinders en toonde prachtige beelden om dit te verduidelijken. Een flink aantal nachtvlinders vliegt overdag, maar is door de voelsprieten toch te onderscheiden van de dagvlinders. Ook nachtvlinders hebben prachtige kleuren en vormen, in veel grotere veelheid van soorten als dagvlinders. Sinnema liet ons in zijn lezing ademloos genieten van al die prachtige nachtvlinders die Nederland rijk is.

Er zijn 70 soorten dagvlinders, daarnaast maar liefst 2330 soorten nachtvlinders (verdeeld over micro en macro s). Siep liet zien hoe de nachtvlinders worden verdeeld in verschillende families, zoals de spanners, uilen, pijlstaarten etc. Van elk van de families werden vlinders en rupsen getoond. Ook liet hij voorbeelden zien van bijzondere families, zoals de wespvlinders, waarvan de vlinders bijna niet zijn te onderscheiden van wespen. Die vlinders krijg je nooit te zien, tenzij je ze gaat lokken met feromonen. Dat zijn de geuren die de vrouwtjes verspreiden om mannetjes te lokken en die tegenwoordig kunstmatig gemaakt kunnen worden.

Siep is voorzitter van de Vlinderwerkgroep Friesland, een vereniging van zo n 100 leden, die zich bezighoudt met de dag- en nachtvlinders in Friesland. Informatie over de werkgroep is te vinden op www.vlinderwerkgroepfriesland.nl.

Iedereen weet ondertussen, dat het aantal insecten de laatste twintig jaar met zo n 75% is afgenomen. Helaas gaat ook het aantal soorten nachtvlinders hard achteruit door verlies van biodiversiteit.

Sinnema vertelde ook over zijn onderzoek in Nieuw Guinea, waar hij driemaal met zijn vrouw door het binnenland trok en onder primitieve omstandigheden totaal nieuwe (tot dan toe voor de wetenschap onbekende) soorten kon inventariseren.
Siep is secretaris van de Papua Insects Foundation, een stichting die zich inzet voor de studie van de insecten van Papua en ondersteuning geeft aan de onderzoekers van de universiteiten in Papua. Verder geeft de stichting een eigen wetenschappelijk tijdschrift uit.

 

Nachtvlinderen in Mokwam, Papua
 

Sinnema ontdekte zestien nieuwe soorten nachtvlinders die nog niet eerder op naam waren gebracht.
De nieuwe soorten publiceert hij in wetenschappelijke tijdschriften, waarbij elke soort een wetenschappelijke naam krijgt.
1 van de soorten is bijvoorbeeld genoemd naar kleindochter Femke van de Sinnema s, die erg ge-interesseerd is in de natuur. Die vlinder heet dus nu officieel Cyphura femkeae
Sinnema en Sinnema-Bloemen, 2016.

 

Mokwam 2011
 

Van elke nieuw soort wordt ten minste 1 exemplaar bewaard in Naturalis in Leiden of in het Natural History Museum in Londen. Door het werk in Papua zijn er veel contacten ontstaan tussen de mensen van de Papua Insects Foundation en entomologen van de universiteiten van Jayapura en Manokwari.
Het is traditie geworden dat er aan het begin van elke expeditie een bezoek wordt gebracht aan een van de universiteiten.
Er wordt dan verwacht dat de bezoekers uit Nederland over hun vakgebied een aantal colleges geven, waar steevast veel studenten op af komen.
Veel informatie (o.a. foto s van heel veel nachtvlinders) is te vinden op de website van de Papua Insects Foundation: www.papua-insects.nl.

 

Nachtvlinder uit Papua
 

Alle afbeeldingen in dit artikel zijn van Siep Sinnema

 
Claartje Slofstra / mei 2022

« terug naar overzicht artikelen