Nieuws
28 mei 2018Zorgen over stand weidevogels
Harde cijfers! Kieviten: 22,6 % minder nesten geteld dit jaar. Grutto: 19,8 % minder. Tureluur: 9 % minder. De scholekster neemt nog wel een beetje toe, dat slimme beest heeft ontdekt dat je goed kunt nestelen op platte dagen met grind erop.
Ik las de cijfers gisteren in de krant (27 mei 2018). Vandaag, 28 mei, lezen we in de Leeuwarder dat Halbe Hettema, die ons regelmatig op de hoogte houdt met zijn column ‘Natuurlijk’, dat hij de weidevogels heeft afgeschreven. Het is huiveringwekkend, schrijft hij.
We wisten wel dat het slecht ging, we zien geregeld berichten over de neergang van de weidevogels maar deze laatste cijfers zijn werkelijk onrustbarend. Als die populaties zó snel afnemen, is het ‘point of no return’ snel bereikt en sterven soorten gewoon uit. De Bond van Friese Vogelwachten (BFVW) slaat alarm. Wij delen hun zorg. We lezen ook over het complex aan oorzaken dat hier een rol speelt, een veelheid aan factoren die met elkaar samenhangen. Voor de vogels komt het vooral neer op gebrek aan voedsel (grond te droog, grasland niet gevarieerd en kruidenrijk, geen insecten, wormen onbereikbaar).
Je zult maar een jonge grutto zijn, net uit het ei. Je ouders voeren je niet, dat doen grutto’s niet. Je moet zelf door het gras hap-snap kleine insecten plukken van de grashalmen om je heen, waar je tussen loopt, klein en kwetsbaar. Maar, waar zijn die insecten? Tja, die zijn er nauwelijks meer (insecticiden). En dan, als je hongerig en kwetsbaar wordt, komen de roofvogels en roofdieren (vos, marter), die graag een hapje jonge grutto lusten. Of, nog gevaarlijker, daar komt de grote rij scherpe messen die het gras oogsten voor de koeien, terwijl je nog zo klein bent en niet kunt wegvliegen. Rats rats, weg ben je, in kleine stukjes gesneden. Ja, een sterke populatie kan een paar rovers wel aan en kan ook een paar kleintjes wel missen. Maar nu…..
Ouderen onder ons weten het nog hoe de weilanden rond Bakkeveen en in de bovenloop van de Boorne wemelden van de vogels: niet alleen grutto’s, kieviten, tureluurs en scholeksters, maar ook leeuweriken, en watersnippen met hun mekkerende geluid in de baltsvlucht. Nu moeten Freerk v.d.Wal en Jappie v.d.Meulen, onze nestbeschermers, melden dat er nauwelijks meer nesten te beschermen zijn.
Wat brengt een grutto op, op de markt? Alles moet immers worden uitgedrukt in geld? Wat geen marktwaarde heeft, hoeven we niet te bewaren, het gaat om productie, geld verdienen, groot en groter groeien, wat kan ons een paar weidevogeltjes schelen……
Zo denken wij in de Natuerferiening niet. Wij komen op voor wat we van waarde vinden: het landschap, de natuur, de biodiversiteit. Grote woorden, maar het gaat ook om wat klein en kwetsbaar is, en waardevol voor ons, mensen, we houden ervan. En omdat de natuur waarde bezit in zichzelf, een waarde die niet in de eerste plaats in geld kan worden uitgedrukt.
Als we met zijn allen zo doorgaan (groot, groter, meer, meer) worden sommigen er financieel misschien wel beter van, maar eigenlijk worden we met zijn allen hoe langer hoe armer. Straks weten onze kleinkinderen niet meer hoe dat is: weilanden met koeien en weidevogels, de lucht vol geluid, alles leeft. Wormen zijn bereikbaar in de vochtige grond, maden kruipen als lekkere hapjes voor vogels op de koeienmest, het gras wordt niet al in de eerste weken van mei gemaaid, de natuur kan zijn gang gaan omdat de condities ervoor gunstig zijn. Dàt was rijkdom!